Ons eerste avontuur in Phnom Penh begint op dag twee. We besluiten een brommer te huren en naar de Killing Fields te gaan. Misschien verwacht je dat het avontuur gerelateerd is aan de Killing Fields; dat is niet zo. Het bezoeken en bekijken van de Killing Fields is geen avontuur; het betekent getuige zijn van de resten van ontzettende gruweldaden die je je bijna niet kunt voorstellen. Als je het je probeert voor te stellen, loop je het risico dat je er zwaar misselijk van wordt. Coeng Ek was het eindstation voor zo'n 17.000 iets te nadenkende mannen, vrouwen, kinderen en baby's (intellectuele baby's dus) die hier tussen 1975 en 1978 heen werden gebracht. Het betreft hier geen gevangeniskamp, maar echt een slachthuis. Ik stel me voor dat het er als volgt aan toeging. Er wordt een vrachtwagen vol binnengebracht, en wordt een kuil gegraven, men wordt gemarteld totdat het niet meer mogelijk is om uit de kuil te ontsnappen en de kuil wordt vervolgens bewaakt totdat zeker is dat allen dood zijn. Zand erover en klaar. Executies zijn niet gebruikelijk, dat is zonde van de kogels. We hebben zelfs een speciale boom waar we de kinderen tegen aan kunnen zetten en aan vast kunnen binden als ze gemarteld moeten worden.

Wat lijkt me dat walgelijk om aan te treffen: kuilen met vrouwen, kuilen met kinderen, kuilen met alleen hoofdloze rompen, et cetera. Midden tussen de massagraven is een moment opgericht ter nagedachtenis aan deze gruweldaden: een glazen toren waarin de schedels van de slachtoffers zijn ondergebracht. Nu, slechts enkele jaren later, zijn naast de lichamelijke resten van velen, ook nog de lompen en vodden van de slachtoffers te ontdekken.

Er is nog altijd niemand gestraft voor de gruweldaden die de Khmer Rouge noodzakelijk achtte (de hoofdrolspeler, Pol Pot, stierf in 1998). Het schijnbaar domme, maar in eerste instantie onschuldige streven om, naar Chinees model, van Cambodja een grote landbouwcooperatie te maken, was uitgelopen op een boel narigheid met een hele hoop slachtoffers. Als je iets te intelligent bent of een vreemde taal spreekt, dan ben je het bokje. Ben je wat minder bedeeld, dan word je 'slechts' afgebeuld op de rijstvelden.

Tot zover Coeng Ek. Lees bovenstaande niet meer dan een keer, want ook dan kan de misselijkheid wel eens op komen zetten. Over naar ons avontuur! De brommer. De verhuurder had ons al gewaarschuwd dat we niet moesten stoppen als we aangehouden werden door de politie en als het echt onvermijdelijk was, dat we 1000 riel (25 dollarcent) of maximaal 2000 riel zouden moeten betalen. Het vermijden van de politie is al een hele klus hier, want ze staat echt op elke hoek. Een post met slechts twee agenten geeft je nog een kans, maar als ze met zeven man op de weg gaan staan, wordt het verdomd moeilijk om door te rijden. En inderdaad, we zijn al twee keer tot stilstand gebracht. De eerste keer waren we nog maar net op pad en toen kregen we al te horen dat we moesten betalen omdat we geen nummerplaat hadden (heeft vrijwel niemand hier). Toen we daar bezwaar tegen maakten, verzon de goede man maar dat we door het rood waren gereden (na een poosje discussieren was het licht inderdaad op rood gesprongen, dus hij dacht wel een punt te hebben). Wij stelden voor terug te gaan naar de verhuurder om daar de papieren op te halen... Bla bla dus, maar het werkte wel. We mochten weg, maar moesten wel direct terugkeren. Even een slim ommetje maken om die route te mijden en snel door naar de Killing Fields. Op de terugweg echter was het al met al wat naarder. Naast ons was ook een Francaise aangehouden en die betaalde na een tijdje geprobeerd te hebben te communiceren (heel lastig als je geen Khmer spreekt en geen van de beambten een woord Engels of Frans kent) gewoon de gevraagde vijf dollar. Wij moesten echter tien betalen (zo kreeg iedereen ten minste twee dollar) want we wilden ergens inrijden waar brommers niet mogen komen en iedereen gedoogd wordt, behalve makkelijke slachtoffers zoals toeristen (Bingo!). Bovendien hadden we nog steeds geen nummerplaat (hetgeen ze pas kunnen zien als ze je al hebben aangehouden). Na een uurtje van alles geprobeerd te hebben (nee, mijn kleren heb ik gewoon aangehouden) en zij de sleutel van ons hadden afgepakt (ja, we hadden wel geprobeerd om gewoon weg te rijden) wist ik het niet meer zo goed. Omdat de Francaise de volle mep had betaald, zag ik de kans afnemen dat we met de gebruikelijke 2000 riel weg konden komen. De charmes waren op, de paar woordjes Khmer uit de Lonely Planet waren alle aangewend, maar we waren nog niets verder. Toen werd het woord 'policestation' aangewezen. Wij meteen inhaken; oke, we gaan wel naar het politiebureau en lossen het daar op. Wij direct terug naar de verhuurder en die zou het varkentje wel even wassen. Een van ons moest meekomen. Ik (Suzanne) dus bij hem achterop, terug naar de plek des onheils. Daar aangekomen was het aantal beambten afgenomen tot slechts 4 (hetgeen meteen al een prettiger gevoel geeft). Ik zet mijn zonnebril af en zet een zorgelijke, serieuse, maar toch vriendelijke blik op. Hij begint een beetje te 'ah, kom nou, doe niet zo flauw'-en en 'joh, kom op' pen) en binnen een halve minuut krijg ik de sleutel in mijn hand gedrukt. De verhuurder zegt me meteen weg te rijden. Achteraf blijkt dat hij toch nog 3000 riel heeft moeten betalen voor al onze misdaden...